Kalendarium

A A A
1914-1939    1939-1945    1945-1948    1948-1956    1957-1970    1970-1980    1980-1989   

1914

28 czerwca (niedziela) » zamach na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda w Sarajewie
28 lipca (wtorek) wybuch I wojny światowej
sierpień » powstanie Legionów Polskich
6 sierpnia (czwartek) » wkroczenie kompanii kadrowej, a następnie oddziałów strzeleckich Józefa Piłsudskiego do Królestwa Polskiego
8 sierpnia (sobota) odezwa najwyższych władz wojskowych armii Austro-Węgier i Niemiec do Polaków
14 sierpnia (piątek) odezwa wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza do Polaków
22 sierpnia (sobota) » Wyjazd na front "Bajończyków" - polskich oddziałów ochotniczych w armii francuskiej
jesień powstanie konspiracyjnej Polskiej Organizacji Wojskowej

1915

marzec » Utrworzenie 4 Pułku Piechoty Legionów Polskich
13 czerwca (niedziela) » Szarża kawalerii II Brygady Legionów pod Rokitną
sierpień państwa centralne opanowują Królestwo Polskie

1916

4–6 lipca » bitwa pod Kostiuchnówką
5 listopada (niedziela) ogłoszenie Aktu 5 listopada przez monarchów Austro-Węgier i Niemiec

1917

22 stycznia (poniedziałek) » prezydent Stanów Zjednoczonych Woodrow Wilson wygłasza przemówienie, w którym jest mowa o powstaniu zjednoczonej i niepodległej Polski
luty 1917 » rewolucja lutowa w Rosji
marzec 1917 » memoriał Romana Dmowskiego w sprawie odbudowy Polski
6 kwietnia (piątek) przystąpienie Stanów Zjednoczonych do wojny po stronie ententy
4 czerwca (poniedziałek) » Prezydent Francji Raymond Poincaré wydał dekret o utworzeniu Armii Polskiej.
4 czerwca (poniedziałek) początek formowania Armii Polskiej we Francji (tzw. Armii Błękitnej)
lipiec 1917 » „kryzys przysięgowy”, internowanie Józefa Piłsudskiego w Magdeburgu
sierpień 1917 » powstanie w Lozannie Komitetu Narodowego Polskiego z Romanem Dmowskim na czele
wrzesień 1917 rozwiązanie Legionów Polskich, II Brygada Legionów zostaje przekształcona w Polski Korpus Posiłkowy
12 września (środa) Niemcy i Austro-Węgry powołują Radę Regencyjną
listopad 1917 » rewolucja bolszewicka w Rosji

1918

8 stycznia (wtorek) 14 punktów prezydenta Wilsona
3 marca (niedziela) podpisanie traktatu pokojowego w Brześciu między Rosją Sowiecką a Niemcami i ich sojusznikami
3 czerwca (poniedziałek) premierzy Francji, Wielkiej Brytanii i Włoch składają deklarację, iż stworzenie państwa polskiego jest warunkiem trwałego pokoju w Europie
7 października (poniedziałek) » Rada Regencyjna zapowiedziała powstanie w pełni suwerennej Polski
12 października (sobota) » Rada Regencyjna przejęła od okupantów władzę zwierzchnią nad wojskiem
18 października (piątek) » powstanie Rady Narodowej Śląska Cieszyńskiego
27 października (niedziela) powstanie w Krakowie Polskiej Komisji Likwidacyjnej z Ignacym Daszyńskim i Wincentym Witosem na czele
31 października (czwartek) » przejęcie przez Polaków władzy w Krakowie, a następnie w zachodniej Małopolsce
1 listopada (piątek) » początek walk z Ukraińcami o Lwów i Galicję Wschodnią
7 listopada (czwartek) powstanie w Lublinie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej pod przewodnictwem Ignacego Daszyńskiego
10 listopada (niedziela) » przyjazd Józefa Piłsudskiego do Warszawy
11 listopada (poniedziałek) » podpisanie zawieszenia broni pomiędzy Niemcami a ententą; Rada Regencyjna przekazuje Józefowi Piłsudskiemu dowództwo nad Polską Siłą Zbrojną – Polska odzyskuje niepodległość
14 listopada (czwartek) » przekazanie przez Radę Regencyjną władzy politycznej Józefowi Piłsudskiemu
16 listopada (sobota) » Józef Piłsudski wysyła telegram do państw uczestniczących w I wojnie światowej i państw neutralnych zawiadamiający o powstaniu niepodległego państwa polskiego
18 listopada (poniedziałek) powołanie rządu Jędrzeja Moraczewskiego
21 listopada (czwartek) » wyparcie oddziałów ukraińskich ze Lwowa
22 listopada (piątek) dekret o ustanowieniu najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej do czasu zwołania Sejmu Ustawodawczego; Józef Piłsudski Tymczasowym Naczelnikiem Państwa
26 grudnia (czwartek) » przyjazd Ignacego Paderewskiego do Poznania
27 grudnia (piątek) » wybuch powstania wielkopolskiego

1919

styczeń 1919 » wkroczenie armii czechosłowackiej na Śląsk Cieszyński
16 stycznia (czwartek) rząd Jędrzeja Moraczewskiego podaje się do dymisji, nowym premierem zostaje Ignacy Paderewski
26 stycznia (niedziela) » wybory do Sejmu Ustawodawczego
13–16 lutego » Pod Berezą Kartuską doszło do starcia żołnierzy Wojska Polskiego z oddziałem bolszewickim, co jest uznawane za początek wojny polsko-bolszewickiej
20 lutego (czwartek) uchwalenie „małej konstytucji”
19 kwietnia (sobota) » opanowanie Wilna przez Wojsko Polskie pod dowództwem Józefa Piłsudskiego
28 czerwca (sobota) » podpisanie traktatu wersalskiego; na jego mocy Polska otrzymuje Wielkopolskę i Pomorze, Gdańsk Wolnym Miastem
11 lipca (piątek) » 14 Pułk Ułanów (później Jazłowieckich) zwyciężył wojska zachodnio-ukraińskie w bitwie pod Jazłowcem
16 sierpnia (sobota) » Wybuch I Powstania Śląskiego
22 sierpnia (piątek) » Wybuchło powstanie sejneńskie

1920

19 marca (piątek) » Józef Piłsudski przyjął stopień Pierwszego Marszałka Polski.
25 kwietnia - 7 maja 1920 » zwycięska ofensywa wojsk polskich i ukraińskich, zajęcie Kijowa
lato 1920 rosyjska kontrofensywa na całym froncie; Armia Czerwona opanowuje m.in. Wileńszczyznę, którą następnie przekazuje Litwie
lipiec 1920 powołanie Rządu Obrony Narodowej Wincentego Witosa
11 lipca (niedziela) » Plebiscyt na Warmii, Mazurach i Powiślu
13-15 sierpnia 1920 » bitwa warszawska
14 sierpnia (sobota) » W bitwie pod Ossowem poległ ks. Ignacy Skorupka.
16 sierpnia (poniedziałek) » początek polskiej kontrofensywy znad Wieprza
17 sierpnia (wtorek) » Bitwa pod Zadwórzem
20-28 sierpnia 1920 » II Powstanie Śląskie
20 września (poniedziałek) » Rozpoczęła się operacja niemeńska – ostatnia wielka bitwa wojny polsko-bolszewickiej.
9 października (sobota) » Oddziały gen. Lucjana Żeligowskiego zajęły Wilno.

1921

19 lutego (sobota) zawarcie sojuszu polsko-francuskiego
17 marca (czwartek) uchwalenie konstytucji marcowej
18 marca (piątek) » podpisanie traktatu pokojowego w Rydze
20 marca (niedziela) » plebiscyt na Śląsku
2-3 maja 1921 » III powstanie śląskie (dyktatorem Wojciech Korfanty)
5 lipca (wtorek) » przerwanie walk na Górnym Śląsku.
12 października (środa) » ostateczny podział Śląska przez Radę Ambasadorów

1922

16 kwietnia (niedziela) traktat niemiecko-sowiecki w Rapallo
październik 1922 » „marsz na Rzym” i przejęcie władzy we Włoszech przez Benito Mussoliniego
5 listopada (niedziela) wybory do sejmu I kadencji
12 listopada (niedziela) wybory do senatu I kadencji
9 grudnia (sobota) Gabriel Narutowicz wybrany na pierwszego prezydenta Polski
16 grudnia (sobota) » zabójstwo prezydenta Narutowicza
20 grudnia (środa) Stanisław Wojciechowski wybrany na drugiego prezydenta Polski

1923

15 marca (czwartek) konferencja Rady Ambasadorów uznaje wschodnią granicę Polski
17 maja (czwartek) podpisanie „paktu lanckorońskiego” przez przedstawicieli PSL „Piast”, Związku Ludowo-Narodowego i Chrześcijańskiej Demokracji
listopad 1923 » strajk generalny; zajścia w Krakowie

1924

styczeń 1924 powstanie Banku Polskiego
wiosna 1924 » ostateczne uregulowanie kwestii granicy polsko-czechosłowackiej
10 grudnia (środa) Władysław Reymont otrzymuje literacką Nagrodę Nobla za Chłopów

1925

14 stycznia – 5 lutego 1925 » III zjazd Komunistycznej Partii Robotniczej Polski
1 lutego (niedziela) pierwsza transmisja programu Polskiego Radia
10 lutego (wtorek) podpisanie przez Polskę konkordatu z Watykanem
5-16 października 1925 » konferencja w Locarno
28 grudnia (poniedziałek) ustawa sejmowa o wykonaniu reformy rolnej; początek wojny celnej z Niemcami

1926

10 maja (poniedziałek) » powstanie rządu Wincentego Witosa
12-15 maja 1926 » przewrót majowy
1 czerwca (wtorek) Ignacy Mościcki zostaje trzecim prezydentem Polski
24 czerwca (czwartek) August Hlond prymasem Polski
2 sierpnia (poniedziałek) „nowela sierpniowa”
2 października (sobota) » Józef Piłsudski obejmuje urząd premiera

1927

grudzień 1927 nieudana próba normalizacji stosunków politycznych z Litwą

1928

19 stycznia (czwartek) » Walery Sławek rozpoczyna organizowanie Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem
marzec 1928 wybory do sejmu II kadencji

1929

9 lutego (sobota) podpisanie przez Estonię, Litwę, Łotwę, Polskę, Rumunię i ZSRS deklaracji wyrzeczenia się wojny jako środka rozwiązywania konfliktów
wrzesień 1929 powstanie Centrolewu
24 października (czwartek) „czarny czwartek” na giełdzie nowojorskiej

1930

czerwiec 1930 zjazd Centrolewu w Krakowie, zapowiedź walki z „dyktaturą Piłsudskiego”
25 sierpnia (poniedziałek) » Józef Piłsudski zostaje premierem
29 sierpnia (piątek) prezydent Ignacy Mościcki rozwiązuje parlament
9-10 września 1930 na polecenie rządu czołowi politycy Centrolewu zostają aresztowani i osadzeni w Brześciu
16 i 23 listopada 1930 » Przedterminowe wybory do Sejmu i Senatu – tzw. wybory brzeskie

1931

15 marca (niedziela) zjednoczenie ruchu ludowego; powstanie Stronnictwa Ludowego
26 października (poniedziałek) początek procesu brzeskiego (trwa do 13 stycznia 1932 r.)

1932

11 marca (piątek) reforma oświatowa Janusza Jędrzejewicza
25 lipca (poniedziałek) Polska i ZSRS podpisują układ o nieagresji
31 lipca (niedziela) » Janusz Kusociński zdobywa złoty medal na igrzyskach olimpijskich w Los Angeles
2 listopada (środa) » Józef Beck zostaje ministrem spraw zagranicznych

1933

30 stycznia (poniedziałek) » Adolf Hitler zostaje kanclerzem Niemiec
21 marca (wtorek) » Z rozkazu Heinricha Himmlera w Dachau zostaje założony obóz koncentracyjny

1934

26 stycznia (piątek) » Polska i Niemcy podpisują deklarację o niestosowaniu przemocy
14 kwietnia (sobota) » Zapadły wyroki w tzw. procesie łuckim
14 kwietnia (sobota) » Ogłoszono powołanie do życia Obozu Narodowo-Radykalnego.
5 maja (sobota) Polska i ZSRS przedłużają układ o nieagresji na 10 lat
15 czerwca (piątek) » W zamachu zorganizowanym przez organizację Ukraińskich Nacjonalistów ginie minister spraw wewnętrznych Bronisław Pieracki
17 czerwca (niedziela) » Prezydent RP Ignacy Mościcki wydał rozporządzenie pozwalające na izolowanie osób zagrażających bezpieczeństwu państwa.
29-30 czerwca 1934 » „noc długich noży” w Niemczech; na polecenie Hitlera wymordowani zostają jego przeciwnicy polityczni, zarówno z ruchu narodowosocjalistycznego, jak i z nim niezwiązani
sierpień 1934 » Adolf Hitler przejmuje pełnię władzy w Niemczech po śmierci prezydenta Paula von Hindenburga

1935

marzec 1935 Niemcy zrywają ograniczenia militarne narzucone im traktatem wersalskim; początek intensywnej militaryzacji
23 kwietnia (wtorek) » uchwalenie konstytucji kwietniowej
12 maja (niedziela) » śmierć marszałka Józefa Piłsudskiego
18 maja (sobota) » w Krakowie zakończyły się uroczystości pogrzebowe Marszałka Józefa Piłsudskiego.
8 września (niedziela) zbojkotowane przez opozycję wybory do parlamentu
jesień 1935 Walery Sławek rozwiązuje BBWR

1936

7 marca (sobota) remilitaryzacja Nadrenii; wojska III Rzeszy wkraczają na terytorium, na którym na mocy postanowień wersalskich nie mogły przebywać
lipiec 1936 » początek wojny domowej w Hiszpanii
10 listopada (wtorek) » prezydent Ignacy Mościcki mianuje gen. Edwarda Śmigłego-Rydza marszałkiem Polski

1937

21 lutego (niedziela) powstaje Obóz Zjednoczenia Narodowego
sierpień 1937 strajki chłopskie (głównie w Małopolsce); apogeum wielkiego terroru w ZSRS
11 sierpnia (środa) » Rozkaz nr 00485, wydany przez ludowego komisarza spraw wewnętrznych ZSRS Nikołaja Jeżowa, rozpoczyna "Operację polską" - masowe represje (deprtacje i rozstrzelania) Polaków w ZSRS

1938

marzec 1938 Polska wymusza na Litwie nawiązanie stosunków dyplomatycznych
12 marca (sobota) Anschluss Austrii
29-30 września 1938 konferencja monachijska
30 września (piątek) ultimatum rządu polskiego dla Czechosłowacji z żądaniem zwrotu Śląska Cieszyńskiego
2 października (niedziela) » oddziały Wojska Polskiego wkraczają na Śląsk Cieszyński
24 października (poniedziałek) » Niemcy wysuwają propozycje polityczne wobec Polski
6 i 13 listopada 1938 zbojkotowane przez opozycję wybory parlamentarne

1939

2 stycznia (poniedziałek) » W Drozdowie pod Łomżą zmarł Roman Dmowski, współtwórca i główny ideolog polskiego obozu narodowego.
15 marca (środa) Niemcy zajmują resztę Czech i tworzą wasalną Słowację
6 i 13 kwietnia 1939 Wielka Brytania i Francja udzielają Polsce gwarancji pomocy militarnej
28 kwietnia (piątek) » Adolf Hitler wypowiada deklarację o nieagresji z Polską i wydaje rozkaz przygotowania planu ataku na Polskę
maj 1939 » określenie przez Francję i Wielką Brytanię zasad pomocy dla Polski
5 maja (piątek) » Minister spraw zagranicznych Józef Beck wygłosił w sejmie przemówienie, w którym odrzucił niemieckie żądania wobec Polski.
23 sierpnia (środa) » podpisanie w Moskwie paktu Ribbentrop–Mołotow
25 sierpnia (piątek) » podpisanie sojuszu polsko-brytyjskiego
26 sierpnia (sobota) » pierwotna data agresji Niemiec na Polskę przesunięta po podpisaniu sojuszu polsko-brytyjskiego
1 września (piątek) » atak niemiecki na Polskę
3 września (niedziela) Francja i Wielka Brytania wypowiadają wojnę Niemcom
3-4 września 1939 » niemieccy dywersanci w Bydgoszczy ostrzeliwują wycofujących się żołnierzy WP
7 września (czwartek) » kapitulacja Westerplatte
8 września (piątek) » pierwsze niemieckie natarcie na Warszawę, początek obrony stolicy
9-22 września 1939 » bitwa nad Bzurą
17 września (niedziela) » agresja ZSRS na Polskę
22 września (piątek) » kapitulacja Lwowa
27 września (środa) » kapitulacja Warszawy
27 września (środa) » gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz powołuje Służbę Zwycięstwu Polski, a naczelnik ZHP hm. Florian Marciniak powołuje do życia Szare Szeregi, rozkazując harcerstwu zejść do podziemia
28 września (czwartek) » Niemcy i ZSRS podpisują traktat o przyjaźni i granicach
2 października (poniedziałek) kapitulacja Helu
2-6 października 1939 » bitwa pod Kockiem
5 października (czwartek) » Niemcy rozstrzelali 38 obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku.
12 października (czwartek) » Hitler wydaje dekrety o włączeniu zachodnich ziem państwa polskiego do Rzeszy i utworzeniu Generalnego Gubernatorstwa
20–23 października » Pierwsze planowe egzekucje Polaków w Wielkopolsce – Niemcy zamordowali w nich ponad 300 osób
koniec października 1939 – kwiecień 1940 » Zbrodnia w lasach piaśnickich
22 października (niedziela) » „wybory” do zgromadzeń ludowych Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi
24 października (wtorek) » Pierwsza z siedmiu egzekucji Polaków, popełnionych przez Selbschutz w Rudzkim Moście.
1 i 2 listopada 1939 » Zachodnia Białoruś i Zachodnia Ukraina na prośbę ich zgromadzeń ludowych zostają wcielone do ZSRS
6 listopada (poniedziałek) » „Sonderaktion Krakau”, aresztowanie przez Niemców 183 profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Górniczej
7 listopada (wtorek) » Generał Władysław Sikorski został mianowany Naczelnym Wodzem.
29 listopada (środa) » Rada najwyższa ZSRS wydaje dekret "O nabyciu obywatelstwa ZSRS przez mieszkańców zachodnich obwodów Ukraińskiej i Białoruskiej Sowieckiej Republiki Socjalistycznej"
30 listopada (czwartek) » atak ZSRS na Finlandię
4 grudnia (poniedziałek) » Na mocy decyzji gen. Władysława Sikorskiego powstał Związek Walki Zbrojnej – konspiracyjna organizacja wojskowa na terenie okupowanej Polski.
17 grudnia (niedziela) » Na mocy decyzji generalnego gubernatora Hansa Franka powołano Policję Polską.
27 grudnia (środa) » W podwarszawskim Wawrze Niemcy rozstrzelali ponad sto osób. Była to jedna z pierwszych masowych egzekucji w Generalnym Gubernatorstwie.

1940

4 stycznia (czwartek) » W Paryżu podpisano polsko-francuską umowę wojskową.
luty » Niemcy utworzyli getto w Łodzi
10 lutego (sobota) » pierwsza deportacja Polaków w głąb ZSRS
5 marca (wtorek) » najwyższe władze ZSRS decydują o rozstrzelaniu oficerów polskich przebywających w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku oraz w więzieniach w okupowanych wschodnich województwach RP i ZSRS
13–15 marca 1940 » Niemcy zamordowali około pięciuset pacjentów Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych „Kochanówka” – obecnego Szpitala im. Józefa Babińskiego w Łodzi.
wiosna 1940 » Niemcy zakładają obozy koncentracyjne na okupowanych ziemiach polskich, jako pierwszy powstaje obóz w Oświęcimiu (Auschwitz)
kwiecień 1940 udział Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich w bitwie pod Narwikiem w Norwegii
3 kwietnia–12 maja » W Katyniu, Twerze i Charkowie NKWD morduje 14 552 polskich jeńców wojennych i policjantów, przetrzymywanych w obozach w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku
9 kwietnia (wtorek) atak III Rzeszy na Danię i Norwegię
12 kwietnia (piątek) » Władze GG postanowiły o wysiedleniu Żydów z Krakowa
13 kwietnia (sobota) » druga deportacja Polaków w głąb ZSRS
30 kwietnia (wtorek) » W okolicach Anielina, ok. 20 km od Opoczna, poległ mjr Henryk Dobrzański „Hubal”.
2 maja (czwartek) » Do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen wyjechał pierwszy transport więźniów z warszawskiego Pawiaka.
10 maja (piątek) » atak Niemiec na Francję
czerwiec 1940 ewakuacja rządu polskiego z Francji do Wielkiej Brytanii
czerwiec-lipiec 1940 » ZSRS podporządkowuje sobie państwa nadbałtyckie
14 czerwca (piątek) wkroczenie Niemców do Paryża
14 czerwca (piątek) » pierwszy transport więźniów do obozu koncentracyjnego Auschwitz
20–21 czerwca 1940 » W pobliżu podwarszawskiej wsi Palmiry Niemcy rozstrzelali ponad 350 Polaków.
28/29 czerwca 1940 » trzecia deportacja Polaków w głąb ZSRS
30 czerwca (niedziela) » gen. Stefan Rowecki mianowany komendantem ZWZ na cały kraj
10 lipca – 31 października » bitwa o Anglię
wrzesień 1940 » Niemcy tworzą getto w Warszawie
14 września (sobota) » Witold Pilecki pozwolił się aresztować Niemcom, by dostać się do KL Auschwitz w celach wywiadowczych.
grudzień 1940 początek działalności Delegatury Rządu na Kraj, pierwszym delegatem Cyryl Ratajski

1941

14 lutego (piątek) » w Dębowcu na Śląsku Cieszyńskim został przeprowadzony pierwszy zrzut cichociemnych
marzec 1941 Lend-Lease Act, ustawa federalna pozwalająca prezydentowi Stanów Zjednoczonych udostępniać w dowolny sposób innym państwom produkty ze sfery obronności
3 marca (poniedziałek) » Na terenach Rzeczpospolitej Polskiej anektowanych przez III Rzeszę wprowadzono volkslistę.
3 marca (poniedziałek) » ludność żydowska na okupowanych przez Niemców ziemiach polskich wyjęta spod prawa
kwiecień 1941 początek niemieckiej ofensyw w Afryce i na południu Europy przeciwko Jugosławii i Grecji
5 kwietnia (sobota) » W niemieckim oflagu zmarł gen. Franciszek Kleeberg
maj-czerwiec 1941 » czwarta deportacja Polaków w głąb ZSRS
22 czerwca (niedziela) » atak Niemiec na ZSRS
23-26 czerwca » Podczas ewakuacji więzień w związku z niemiecką agresją na ZSRS, NKWD moruje wielu więzionych Polaków
27 czerwca (piątek) » Niemcy spalili synagogę w Białymstoku wraz z uwięzionymi w niej Żydami
29 czerwca (niedziela) » W Nowym Jorku umiera Ignacy Jan Paderewski
3 lipca (czwartek) » Początek akcji mordowania profesorów lwowskich przez Niemców
10 lipca (czwartek) » Masowa zbrodnia na Żydach w Jedwabnem
15 lipca (wtorek) » na mocy rozkazu gen. Władysława Sikorskiego została utworzona Wojskowa Służba Ochrony Powstania
29 lipca (wtorek) » Podczas apelu w obozie Auschwitz o. Maksymilian Kolbe dobrowonie zgłasza się na miejsce skazanego na śmierć Franciszka Gajowniczka
30 lipca (środa) » układ Sikorski–Majski
14 sierpnia (czwartek) podpisanie Karty Atlantyckiej
14 sierpnia (czwartek) » Śmierć o. Maksymiliana Kolbego w celi głodowej w Auschwitz
wrzesień 1941 » początek tworzenia armii polskiej w ZSRS
listopad 1941 » rozpoczęcie przez Niemców akcji wysiedleńczej na Zamojszczyźnie
6 grudnia (sobota) japoński atak na bazę morską Pearl Harbor na Hawajach; początek wojny japońsko-amerykańskiej

1942

4 stycznia (niedziela) » grupa inicjatywna polskich komunistów zakłada Polską Partię Robotniczą
lipiec-sierpień 1942 pierwsze transporty Żydów z getta warszawskiego do Treblinki
19 stycznia (poniedziałek) na konferencji w Wannsee w Berlinie przywódcy III Rzeszy podejmują decyzję o zagładzie ludności żydowskiej w Europie
13 lutego (piątek) » rozkaz Naczelnego Wodza przemianowujący ZWZ na Armię Krajową; na jej czele staje gen. Stefan Rowecki „Grot”
marzec 1942 » ewakuacja Armii Polskiej w ZSRS do Iranu
wiosna 1942 » PPR rozpoczyna tworzenie własnych oddziałów zbrojnych pod nazwą Gwardia Ludowa (31 grudnia 1943 r. przekształcona w Armię Ludową)
kwiecień » Niemcy zakładają obóz koncentracyjny w Majdanku pod Lublinem
marzec/kwiecień » Na balustradzie warszawskiej kawiarni Lardellego pojawia się po raz pierwszy publicznie kotwica Polski Walczącej
22 lipca (środa) » Początek "Gross Aktion" - akcja likwidacji warszawskiego getta
1 sierpnia (sobota) » Janusz Korczak, znany pedagog i opiekun warszawskiego Domu Sierot, zginął zamordowany przez Niemców.
sierpień 1942 » ewakuacja reszty Armii Polskiej w ZSRS do Iranu (łącznie 116 tys.)
10 września (czwartek) » Pierwsza audycji konspiracyjnej rozgłośni "Świt"
7/8 października » Armia Krajowa przeprowadza akcję "Wieniec", polegającą sparaliżowaniu niemieckich transportów poprzez na wysadzeniu torów kolejowych wokół Warszawy
16 października (piątek) » W ramach odwetu za akcję "Wieniec" Niemcy przeprowadzaja uliczne egzekucje w Warszawie, mordując ok. 50 Polaków
31 października – 1 listopada » Brawurowa ucieczka oficewrów sztabu Okręgu Białostockiego AK z więzienia gestapo w Białymstoku
28 listopada (sobota) » Niemcy zaczynają akcję wysiedlania Polaków z Zamojszczyzny
2 grudnia (środa) » Mordechaj Anielewicz zakłada w warszawskim getcie Żydowską Organizację Bojową
24 grudnia (czwartek) » Polskie więźniarki w niemieckim obozie koncentracyjnym Ravensbrück potajemnie wystawiają spektakl "Noc wigilijna"

1943

19 lutego (piątek) Jan Stanisław Jankowski został wyznaczony na Delegata Rządu na Kraj i zastąpił aresztowanego przez Niemców Jana Piekałkiewicza.
26 marca (piątek) » „akcja pod Arsenałem”
kwiecień 1943 » zbrodnia UPA na Polakach w Janowej Dolinie
13 kwietnia (wtorek) » Niemcy ogłaszają odkrycie grobów oficerów polskich w Katyniu
16 kwietnia (piątek) » rząd polski zwraca się do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża z prośbą o wyjaśnienie informacji na temat Katynia
19 kwietnia (poniedziałek) » wybuch powstania w getcie warszawskim
20 kwietnia (wtorek) » W Krakowie przeprowadzono nieudany zamach na Friedricha Wilhelma Krügera
25 kwietnia (niedziela) » Józef Stalin zrywa stosunki dyplomatyczne z rządem polskim na emigracji
28 kwietnia (środa) » Do Katynia przybyła międzynarodowa komisja lekarska, utworzona z przedstawicieli 12 państw z wyłączeniem Niemiec
6 maja (czwartek) » Gestapo aresztowało hm. Floriana Marciniaka, naczelnika Szarych Szeregów
12 maja (środa) » Szmul Zygielbojm, członek Rady Narodowej RP, popełnił samobójstwo w Londynie. Był to protest przeciwko brakowi reakcji aliantów na zagładę Żydów.
12 maja (środa) » Mordechaj Anielewicz i 120 bojowców ŻOB popełnili samobójstwo w bunkrze otoczonym przez Niemców
16 maja (niedziela) » Wysadzenie Wielkiej Synagogi na ul.Tłomackie w Warszawie
19 czerwca (sobota) » Niemcy zamordowali Jana Piekałkiewicza
24 czerwca (czwartek) » Niemcy rozpoczęli trzeci etap wysiedleń Polaków z Zamojszczyzny
30 czerwca (środa) » aresztowanie gen. Stefana Roweckiego przez Niemców
lipiec 1943 Stanisław Mikołajczyk mianowany premierem, a gen. Kazimierz Sosnkowski Naczelnym Wodzem
lipiec-sierpień 1943 przegrana przez Niemców bitwa pod Kurskiem
4 lipca (niedziela) » śmierć gen. Władysława Sikorskiego w katastrofie lotniczej pod Gibraltarem
8 lipca (czwartek) Generał Kazimierz Sosnkowski został Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych.
11 lipca (niedziela) » Oddziały Ukraińskiej Powstańczej Armii zaatakowały jednocześnie 99 polskich miejscowości na Wołyniu. Zginęło kilka tysięcy osób.
15 lipca (czwartek) » Przysięga zorganizowanej przez komunistów w ZSRS 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki
20 sierpnia (piątek) » W wieku 22 lat zginął Tadeusz Zawadzki „Zośka”, harcmistrz, podporucznik Armii Krajowej, późniejszy bohater książki "Kamienie na szaniec" Aleksandra Kamińskiego.
8 września (środa) kapitulacja Włoch, poprzedzona odsunięciem Benito Mussoliniego od władzy (25 lipca); okupacja kraju przez wojska niemieckie
12-13 października 1943 » walki 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki pod Lenino
28 listopada-1 grudnia 1943 » konferencja w Teheranie
zima 1943 przełomowa klęska III Rzeszy pod Stalingradem, zakończona zniszczeniem 6 Armii gen. Friedricha Paulusa
31 grudnia (piątek) » PPR powołuje Krajową Radę Narodową pod przewodnictwem Bolesława Bieruta

1944

1 stycznia (sobota) » Powstanie Armii Ludowej
4 stycznia (wtorek) Armia Czerwona przekracza przedwojenną granicę Polski na Wołyniu
9 stycznia (niedziela) » Na ziemiach okupowanych przez Niemcy powstała Rada Jedności Narodowej – parlament Polskiego Państwa Podziemnego.
13 stycznia (czwartek) » Biuro Polityczne KC WKP(b) powołuje Komisję Specjalną do Spraw Ustalenia i Zbadania Okoliczności Rozstrzelania Przez Niemiecko-Faszystowskich Najeźdźców w Lesie Katyńskim (w pobliżu Smoleńska) Jeńców Wojennych – Oficerów Polskich. Od nazwiska przewodniczącego, profesora Nikołaja Burdenki, była ona zwana komisją Burdenki
1 lutego (wtorek) » W zamachu przeprowadzonym przez Armię Krajową zginął Franz Kutschera, szef SS i policji dystryktu warszawskiego.
17 lutego (czwartek) » Zdobycie archiwum Delegatury Rządu przez AL i gestapo
28 lutego (poniedziałek) » złożona z Ukraińców dywizja SS Galizien pali Hutę Pieniacką i morduje jej mieszkańców
10 marca (piątek) » W Sahryniu na Zamojszczyźnie kilkuset ukraińskich mieszkańców zostało zamordowanych przez polskie podziemie. Był to odwet za wcześniejsze zbrodnie ukraińskich nacjonalistów.
24 marca (piątek) » W Markowej pod Rzeszowem Niemcy wymordowali 8-osobową rodzinę Ulmów za ukrywanie Żydów
kwiecień 1944 » powstaje kadrowa organizacja „Nie” z gen. Augustem E. Fieldorfem na czele
18 maja (czwartek) » II Korpus Polski gen. Władysława Andersa zdobywa Monte Cassino
20 maja (sobota) » W okolicy wsi Sarnaki nad Bugiem żołnierze Armii Krajowej odnaleźli niewybuch niemieckiego pocisku V-2.
4 czerwca (niedziela) wyzwolenie Rzymu spod okupacji niemieckiej
6 czerwca (wtorek) początek lądowania wojsk alianckich w Normandii, otwarcie drugiego frontu w Europie
23 czerwca – 14 lipca » Niemcy likwidują getto w Łodzi
lipiec » akcja „Burza” na Wileńszczyźnie
7 lipca (piątek) » początek operacji „Ostra Brama”
17 lipca (poniedziałek) » NKWD aresztowało kierownictwo Okręgu Wileńskiego i Nowogródzkiego AK
22 lipca (sobota) » manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego
26 lipca (środa) » członkowie PKWN podpisują w Moskwie tajne porozumienie, w którym m.in. zrzekają się wschodnich województw RP
29 lipca (sobota) » Do puszczy Kampinoskiej dociera oddział AK z Puszczy Nalibockiej, dając początek "Niepodległej Rzeczypospolitej Kampinoskiej"
30 lipca-10 sierpnia 1944 » wizyta premiera Stanisława Mikołajczyka w Moskwie
1 sierpnia (wtorek) » wybuch Powstania Warszawskiego
11 sierpnia (piątek) » Sformowanie Brygady Świętokrzyskiej NSZ
6 września (środa) PKWN wydaje dekret o reformie rolnej
14 września (czwartek) Armia Czerwona zajmuje warszawską Pragę
15 września (piątek) » Początek nieudanego desantu żołnierzy1 i 3 DP na przyczółek czerniakowski w powstańczej Warszawie
17–27 września  » Operacja "Market-Garden"
30 września (sobota) gen. Kazimierz Sosnkowski ustępuje ze stanowiska Naczelnego Wodza, w jego miejsce symbolicznie przebywający w niewoli gen. Tadeusz Komorowski „Bór”
1 października (niedziela) » Leopold Okulicki został mianowany komendantem głównym Armii Krajowej.
2 października (poniedziałek) » podpisanie aktu kapitulacji Powstania Warszawskiego
24 listopada (piątek) » premier Stanisław Mikołajczyk podaje się do dymisji
2 grudnia (sobota) » Specjalny Sąd Karny w Lublinie wydał wyroki w procesie zbrodniarzy z Majdanka.
28 grudnia (czwartek) » W okolicach Nowego Targu miał miejsce ostatni zrzut cichociemnych.
31 grudnia (niedziela) przekształcenie PKWN w Rząd Tymczasowy RP

1945

1 stycznia (poniedziałek) » Powstało Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego.
styczeń-maj 1945 ludowe Wojsko Polskie bierze udział w ofensywie Armii Czerwonej
17/18 stycznia 1945 » W masakrze w więzieniu na Radogoszczu w Łodzi zginęło prawie 1,5 tys. osób.
17 stycznia (środa) » "Wyzwolenie" Warszawy
19 stycznia (piątek) » gen. Leopold Okulicki rozwiązuje Armię Krajową
27 stycznia (sobota) » Armia Czerwona wyzwala obóz Auschwitz-Birkeranu
31 stycznia (środa) » Armia Czerwona zdobywa Gdańsk po 21 dniach oblężenia
1 lutego (czwartek) » Zbrodnia w Podgajach (Pomorze) - niemieccy żołnierze mordują wziętych do niewoli 32 żołnierzy z 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki
4-11 lutego 1945 » konferencja w Jałcie
9 lutego (piątek) » W Elblągu został aresztowany Aleksandr Sołżenicyn.
17 lutego (sobota) » W Londynie powstaje emigracyjna organizacja Polski Ruch Wolnościowy „Niepodległość i Demokracja”
5 marca (poniedziałek) » Podpułkownik Lucjan Szymański „Janczar”, ostatni dowódca Podokręgu Wschodniego Obszaru Warszawskiego AK, został stracony na warszawskiej Pradze.
26 marca i 24 maja 1945 » Rząd Tymczasowy przyjął uchwały o powołaniu Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
27 marca (wtorek) aresztowanie przez NKWD przywódców Polskiego Państwa Podziemnego
6 kwietnia (piątek) » Powstały Centralne Obozy Pracy
18 kwietnia (środa) » W ramach akcji odwetowej oddział NOW Józefa Zadzierskiego „Wołyniaka" przeprowadza akcję pacyfikacyjna we wsi Piskorowice mordując ponad 100 Ukraińców
24 kwietnia (wtorek) » Oddział partyzancki Mariana Bernaciaka „Orlika” rozbił Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Puławach
25 kwietnia (środa) powstanie Organizacji Narodów Zjednoczonych
29 kwietnia (niedziela) » Wojska amerykańskie wyzwalają obóz koncentracyjny w Dachau
30 kwietnia (poniedziałek) » samobójstwo Adolfa Hitlera
maj 1945 powołanie Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj w miejsce organizacji „Nie”
2 maja (środa) Armia Czerwona przy współudziale 1 DP im. Tadeusza Kościuszki zdobywa Berlin
4 maja (piątek) » Hans Frank został aresztowany w bawarskiej miejscowości Neuhaus am Schliersee.
6 maja (niedziela) » 1. Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka wkroczyła do Wilhelmshaven.
6 maja (niedziela) » Brygada Świętokrzyska NSZ wyzwala niemiecki obóz koncentracyjny w Holiszowie
8 maja (wtorek) » zakończenie wojny
6 czerwca (środa) » Oddział NSZ dokonuje masowego mordu w uraińskiej wsi Wierzchowiny, mordując 194 Ukraińców, w tym wiele kobiet i dzieci
17-21 czerwca 1945 » rozmowy moskiewskie Mikołajczyka z komunistami – powołanie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej
18-21 czerwca 1945 » proces szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego w Moskwie
26 czerwca (wtorek) podpisanie Karty Narodów Zjednoczonych
28 czerwca (czwartek) » W Warszawie powstał Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej.
1 lipca (niedziela) » rozwiązanie Delegatury Rządu na Kraj i Rady Jedności Narodowej; koniec Polskiego Państwa Podziemnego
10–25 lipca » Obława Augustowska
17 lipca-2 sierpnia 1945 » konferencja w Poczdamie
11 sierpnia (sobota) » Pogrom Żydów w Krakowie, życie straciło 5 osób
16 sierpnia (czwartek) » Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej zawiera z Sowietami umowę graniczną zrzekając się wschodnich ziem Rzeczypospolitej
22 sierpnia (środa) » Powstało Polskie Stronnictwo Ludowe.
2 września (niedziela) » Pułkownik Jan Rzepecki stanął na czele konspiracyjnego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.
2 września (niedziela) kapitulacja Japonii
12 września (środa) » Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej uznał konkordat ze Stolicą Apostolską za nieobowiązujący.
26 października (piątek) » Krajowa Rada Narodowa wydała dekret nacjonalizacyjny o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze miasta stołecznego Warszawy – tzw. dekret Bieruta.
20 listopada (wtorek) » początek procesów norymberskich
25 listopada (niedziela) » Ukazuje się pierwszy numer "Dzis i jutro" - lojalnego wobec komunistów pisma "postępowych katolików"

1946

3 stycznia (czwartek) » Przyjęto ustawę o nacjonalizacji przemysłu
7 stycznia (poniedziałek) » Podczas śledztwa prowadzonego przez komunistyczną bezpiekę zmarł por. Jan Rodowicz „Anoda”, uczestnik Akcji pod Arsenałem i Powstania Warszawskiego.
28 stycznia – 1 lutego » oddział NZW kpt. Romualda Rajsa "Burego" dokonuje pacyfikacji białoruskich wsi, m.in. Zaleszan, Puchał Starych i Łubic
14 lutego (czwartek) » Podpisanie polsko-brytyjskiej umowy o wysiedleniu ludności niemieckiej
8–10 marca » Sobór Lwowski przyłącza Ukraińską Cerkiew Grekokatolicką do Wszechrosyjskiej Cerkwi Prawosławnej
5 marca (wtorek) premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill mówi w Fulton o „żelaznej kurtynie” dzielącej Europę
15 marca (piątek) powstanie Komitetu Porozumiewawczego Organizacji Demokratycznych Polski Podziemnej
3 maja (piątek) » pochody ku czci Konstytucji 3 Maja brutalnie spacyfikowane przez komunistyczne siły bezpieczeństwa
30 czerwca (niedziela) » sfałszowane przez komunistów referendum ludowe
4 lipca (czwartek) » pogrom ludności żydowskiej w Kielcach
5 lipca (piątek) » Krajowa Rada Narodowa wydaje dekret o utworzeniu cenzury – Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk (GUKPPiW), faktycznie istniejącej od 1944 r.
10–13 lipca » strajki w łódzkich fabrykach, jako reakcja na działania władz po pogromie kieleckim
1 października (wtorek) » ogłoszenie wyroku w procesie norymberskim
zima 1946 » wzmożona walka komunistów ze zgrupowaniami partyzanckimi doprowadza do zlikwidowania większości z nich

1947

4 stycznia (sobota) » Początek procesu I Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość
19 stycznia (niedziela) » sfałszowane wybory do Sejmu Ustawodawczego
5 lutego (środa) » Bolesław Bierut zostaje prezydentem „ludowej” Polski
6 lutego (czwartek) » powołanie rządu z Józefem Cyrankiewiczem jako premierem
19 lutego (środa) uchwalenie tzw. małej konstytucji
22 lutego (sobota) » Uchwalenie amnestii dla żołnierzy podziemia niepodległościowego
2 kwietnia (środa) » Zakończył się proces Rudolfa Hößa
13 i 14 kwietnia 1947 podczas plenum KC PPR Hilary Minc proklamuje „bitwę o handel”
28 kwietnia – 31 lipca » akcja „Wisła”
1 czerwca (niedziela) » W Rzymie ukazał się pierwszy numer „Kultury”.
5 czerwca (czwartek) » amerykański sekretarz stanu George Marshall przedstawia plan pomocy gospodarczej dla Europy, tzw. plan Marshalla
6 czerwca (piątek) » W Wielkiej Brytanii zmarł Władysław Raczkiewicz, pierwszy prezydent RP na uchodźstwie.
6 czerwca (piątek) umiera Prezydent RP na Uchodźststwie Władysław Raczkiewicz, urząd przejmuje August Zaleski
9 lipca (środa) władze Polski, na polecenie Stalina, odrzucają propozycję udziału w „planie Marshalla”
11 sierpnia (poniedziałek) » Początek procesu II Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość
22-27 września 1947 w czasie narady przedstawicieli partii komunistycznych w Szklarskiej Porębie na polecenie Stalina powołane zostaje Biuro Informacyjne Partii Komunistycznych i Robotniczych (Kominform)
jesień 1947 » początek forsowania w kulturze polskiej zasad realizmu socjalistycznego (socrealizmu)
13–15 października » pierwsza w całości poświęcona zwalczaniu Kościoła ogólnopolska narada w MBP
21 października (wtorek) » Stanisław Mikołajczyk potajemnie opuszcza Polskę

1948

13–25 lutego » W wyniku zamachu stanu komuniści przejmują władzę w Czechosłowacji
25 lutego (środa) » powołanie organizacji Służba Polsce
12 maja (środa) » Zamordowano Lecha Neymana, działacza narodowego
12 maja (środa) » Wykonano wyrok śmierci na ppłk. Stanisławie Kasznicy, ostatnim komendancie NSZ
14 maja (piątek) ogłoszenie powstania państwa Izrael
25–28 maja » We Wrocławiu odbył się zorganizowany przez komunistów Swiatowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju
31 sierpnia-3 września 1948 » w czasie plenum KC PPR Władysław Gomułka zostaje oskarżony o „prawicowo-nacjonalistyczne odchylenie”, początek czystki w PPR
22 października (piątek) » umiera prymas Polski kardynał August Hlond, jego następcą zostaje dotychczasowy biskup lubelski Stefan Wyszyński
5 listopada (piątek) » Proces przywódców PPS-WRN
15 listopada (poniedziałek) » Major Hieronim Dekutowski „Zapora” został skazany na śmierć przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie.
11 grudnia (sobota) » W Zakopanem funkcjonariusze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego aresztowali Jerzego Brauna, ostatniego Delegata Rządu na Kraj.
15-21 grudnia 1948 » Kongres Zjednoczeniowy PPS i PPR; utworzenie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej

1949

8 stycznia (sobota) powołanie w Moskwie Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej
7 marca (poniedziałek) » Mjr Hieronim Dekutowski "Zapora" zamordowany w więzieniu przy Rakowieckiej w Warszawie
4 kwietnia (poniedziałek) » Podpisanie Traktatu Północnoatlantyckiego
15 maja (niedziela) powołanie Rady Europy
1 czerwca (środa) » w Stanach Zjednoczonych powstaje Komitet Wolnej Europy
21 czerwca (wtorek) » Proklamowano socrealizm w architekturze
23 czerwca (czwartek) » Początek budowy Nowej Huty
24 sierpnia (środa) powstanie Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego (NATO)
21 września (środa) powstanie Republiki Federalnej Niemiec
1 października (sobota) Mao Tse-tung proklamuje powstanie komunistycznej Chińskiej Republiki Ludowej
7 października (piątek) utworzenie Niemieckiej Republiki Demokratycznej
27 listopada (niedziela) » połączenie PSL i SL w Zjednoczone Stronnictwo Ludowe
14 grudnia (środa) » Wojskowy Sąd Rejonowy w Szczecinie ogłosił wyroki w tzw. sprawie Robineau.
20 grudnia (wtorek) przedstawiciele działających na uchodźstwie partii PPS, SN oraz Niepodległość i Demokracja tworzą w Londynie Radę Polityczną, na jej czele staje Tomasz Arciszewski

1950

1950-1953 wojna w Korei
2 marca (czwartek) » W Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego utworzono tajne Biuro Specjalne.
7 kwietnia (piątek) » Stanisław Skalski, as myśliwski z czasów II wojny światowej, został skazany na karę śmierci.
14 kwietnia (piątek) » W imieniu episkopatu Polski prymas Stefan Wyszyński podpisał porozumienie z rządem komunistycznym.
15 maja (poniedziałek) » władze rozwiązują ZHP, powołując w jego miejsce Organizację Harcerską Polski Ludowej
21 czerwca (środa) » ogólnokrajowa akcja masowych aresztowań Świadków Jehowy przez MBP
4 lipca (wtorek) » pierwsza audycja Radia Wolna Europa nadana z Nowego Jorku, kierownikiem rozgłośni polskiej Jan Nowak-Jeziorański
6 lipca (czwartek) podpisanie w Zgorzelcu układu granicznego między PRL a NRD
21 lipca (piątek) » ustawa o Planie Rozwoju Gospodarczego i Budowy Podstaw Socjalizmu (tzw. planie sześcioletnim)
18 września (poniedziałek) » Komandor porucznik Zbigniew Przybyszewski został aresztowany przez oficerów Głównego Zarządu Informacji pod nieprawdziwym zarzutem szpiegostwa.
5 października (czwartek) » Początek procesu IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość
14 października (sobota) » Łukasz Ciepliński, ostatni prezes Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, został skazany na karę śmierci.
28 października (sobota) » Sejm przyjął ustawę o zmianie systemu pieniężnego.
10 listopada (piątek) » W Łodzi został aresztowany przez UB gen. August Emil Fieldorf „Nil”.

1951

15 lutego (czwartek) » władze PRL podpisują z ZSRS umowę o wymianie terytoriów, na jej mocy przekazano Sowietom nowo odkryte złoża gazu ziemnego
19 lutego – 2 marca » Wypadki gryfickie
1 marca (czwartek) » W więzieniu na ul. Rakowieckiej w Warszawie z wyroku komunistycznego sądu wykonano karę śmierci na członkach IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość: Łukaszu Cieplińskim, Mieczysławie Kawalcu, Józefie Batorym, Adamie Lazarowiczu, Franciszku Błażeju, Karolu Chmielu i Józefie Rzepce.
18 kwietnia (środa) podpisanie traktatu paryskiego; na jego mocy w 1951 r. powstaje Europejska Wspólnota Węgla i Stali
1 sierpnia (środa) » Na okręcie hydrograficznym HG-11 (ORP "Żuraw") wybucha bunt; po opanowaniu okrętu buntownicy uprowadzają okręt do Szwecji i proszą o azyl polityczny
2 sierpnia (czwartek) » aresztowanie Władysława Gomułki w ramach partyjnej czystki

1952

3 maja (sobota) Radiostacja Głos Wolnej Polski zaczyna nadawać z Monachium audycje dla Polaków za „żelazną kurtyną”
22 lipca (wtorek) uchwalenie konstytucji Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej
25 października (sobota) » Ze studia przy ul. Ratuszowej w Warszawie nadano pierwszy w Polsce, eksperymentalny sygnał telewizyjny
26 października (niedziela) » sfałszowane wybory do sejmu PRL
22 grudnia (poniedziałek) » Specjalna Komisja Śledcza Kongresu Stanów Zjednoczonych do Zbadania Zbrodni Katyńskiej, tzw. Komisja Maddena ogłasza końcowy raport, w którym jednoznacznie obciąża winą Sowietów
27 grudnia (sobota) » MBP zakończyło operację "Cezary" - prowokacyjną V Komendę WiN

1953

styczeń 1953 początek regularnego nadawania programu telewizyjnego (jedna godzina w tygodniu)
9 lutego (poniedziałek) dekret o obsadzaniu stanowisk kościelnych pozwalający komunistom na ingerencję w politykę personalną Kościoła
24 lutego (wtorek) » Śmierć gen. Augusta Fieldorfa "Nila" w więzieniu na ul Rakowieckiej w Warszawie
5 marca (czwartek) » umiera Józef Stalin
7 marca (sobota) » Komunistyczne władze zmieniają nazwę Katowic na Stalinogród
16 kwietnia (czwartek) » wyrok w procesie bpa Kaczmarka
8 maja (piątek) » Episkopat Polski kieruje do Bolesława Bieruta memoriał Non possumus
16–17 czerwca » Antykomunistyczne powstanie w Berlinie Wschodnim, brutalnie stłumione przez wojska sowieckie
26 września (sobota) » aresztowanie prymasa kard. Stefana Wyszyńskiego, przewodniczącym Episkopatu biskup łódzki Michał Klepacz
5 grudnia (sobota) » ucieczka wysokiego funkcjonariusza MBP Józefa Światły do Berlina Zachodniego

1954

13 marca (sobota) » W Warszawie zainaugurował działalność Studencki Teatr Satyryków.
14 marca (niedziela) przedstawiciele większości środowisk politycznych na uchodźstwie podpisują „akt zjednoczenia narodowego”; powstaje Tymczasowa Rada Jedności Narodowej, Egzekutywa Zjednoczenia Narodowego oraz Rada Trzech
30 czerwca (środa) » komuniści likwidują Niższe Seminarium Duchowne w Różanymstoku
28 września (wtorek) » pierwsza z serii audycji "Za kulisami partii i bezpieki" Józefa Światły w Radiu Wolna Europa
7 grudnia (wtorek) likwidacja Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego; powołanie Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego
13 grudnia (poniedziałek) » zwolnienie Władysława Gomułki z aresztu

1955

5 maja (czwartek) przyjęcie RFN do NATO
14 maja (sobota) » powołanie Układu Warszawskiego przez państwa komunistyczne
22 lipca (piątek) » ambasador ZSRR Pantielejmon Ponomarienko i premier PRL Józef Cyrankiewicz uroczyście otwierają Pałac Kultury i Nauki im, Józefa Stalina w Warszawie
31 lipca –14 sierpnia » V Światowy Festiwal Młodzieży w Warszawie
21 sierpnia (niedziela) » Adam Ważyk publikuje "Poemat dla dorosłych", uchodzący za symboliczne zerwanie z socrealizmem
26 października (środa) wycofanie się ZSRS z Austrii, uchwalenie wieczystej neutralności państwa

1956

24/25 lutego 1956 w czasie XX Zjazdu Komunistycznej Partii Związku Sowieckiego Nikita Chruszczow wygłasza referat O kulcie jednostki i jego następstwach – będący krytyką Stalina
12 marca (poniedziałek) » w Moskwie umiera Bolesław Bierut
20 marca (wtorek) w czasie VI Plenum KC PZPR, w obecności Nikity Chruszczowa, Edward Ochab zostaje wybrany na I sekretarza PZPR
28 czerwca (czwartek) » Powstanie Poznańskie
21 października (niedziela) » w czasie VIII Plenum KC PZPR Wiesław Gomułka wybrany na I sekretarza KC PZPR
23 października-10 listopada 1956 » powstanie węgierskie, krwawo stłumione przez Sowietów
24 października (środa) » Wiec poparcia dla Gomułki na Placu Defilad w Warszawie
26 października (piątek) » zwolnienie prymasa kard. Stefana Wyszyńskiego z internowania

1957

2 stycznia (środa) » Podjęto decyzję o utworzeniu tygodnika "Polityka"
20 stycznia (niedziela) » wybory do sejmu
22 stycznia (wtorek) » Uprowadzenie i zamordowanie Bogdana Piaseckiego, syna Bolesława, przewodniczącego PAX
25 marca (poniedziałek) podpisanie w Rzymie traktatu założycielskiego Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, w skład której wchodzą: Francja, Republika Federalna Niemiec, Włochy, Belgia, Holandia i Luksemburg.

1958

2 stycznia (czwartek) » Pierwsza emisja "Dziennika Telewizyjnego"
25 lutego (wtorek) » uchwała sejmu o obchodach Tysiąclecia Państwa Polskiego w latach 1960–1966
27 maja (wtorek) » Powrót Melchiora Wańkowicza do Polski

1959

3 marca (wtorek) » Aleksander Szelepin, szef sowieckiego KGB, zalecił zniszczenie teczek personalnych ofiar zbrodni katyńskiej.

1960

27 kwietnia (środa) » Walki w obronie Krzyża w Nowej Hucie
30 maja (poniedziałek) » W Zielonej Górze doszło do rozruchów w obronie Domu Katolickiego.
lipiec 1960 propagandowe obchody 550. rocznicy bitwy pod Grunwaldem

1961

12 kwietnia (środa) Jurij Gagarin pierwszym człowiekiem w kosmosie
15 kwietnia (sobota) » połączone wybory do sejmu i rad narodowych
sierpień » budowa muru berlińskiego

1962

27 czerwca – 1 lipca » Finał I Festiwalu Młodych Talentów w Szczecinie
15-28 października kryzys kubański związany z dążeniem ZSRS do rozmieszczenia na terytorium Kuby pocisków balistycznych średniego zasięgu, bezpośrednio zagrażających Stanom Zjednoczonym

1963

21 października (poniedziałek) » zastrzelenie ostatniego żołnierza podziemia – Józefa Franczaka „Lalka” – przez funkcjonariuszy SB i ZOMO

1964

14 marca (sobota) » Antoni Słonimski wręcza w kancelarii premiera List 34, będący sprzeciwem wobec polityki kulturalnej prowadzonej przez władze PRL
14 października (środa) » odsunięcie od władzy Nikity Chruszczowa na rzecz Leonida Breżniewa
9 listopada (poniedziałek) » Zapadł wyrok na Melchiora Wańkowicza
20 grudnia (niedziela) » Największy w PRL napad rabunkowy - zrabowano 1 300 tys zł. utargu z CDT w Warszawie

1965

1965-1975 » amerykańska interwencja w Wietnamie w obronie Republiki Wietnamskiej (Wietnamu Południowego) zagrożonej przez komunistyczną Demokratyczną Republikę Wietnamu (Wietnam Północny).
2 lutego (wtorek) » Zapadły wyroki w tzw. aferze mięsnej.
18 marca (czwartek) » List otwarty do partii Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego
8 kwietnia (czwartek) przedłużenie na kolejne 20 lat polsko-sowieckiego układu o przyjaźni, współpracy i wzajemnej pomocy
18 listopada (czwartek) » Powstanie organizacji "Ruch"
18 listopada (czwartek) » orędzie biskupów polskich do niemieckich, zawierające słowa: „Przebaczamy i prosimy o przebaczenie”

1966

1966-1976 rewolucja kulturalna w Chinach, zainicjowana przez Mao Tse-tunga w celu wyeliminowania politycznych rywali oraz w celu wprowadzenia w życie jego koncepcji ideologicznych
3 maja (wtorek) » centralne obchody Milenium na Jasnej Górze

1967

5-11 czerwca » „wojna sześciodniowa” pomiędzy Izraelem a Egiptem, Irakiem, Jordanią i Syrią
12 czerwca (poniedziałek) zerwanie przez władze PRL stosunków dyplomatycznych z Izraelem
6 – 12 września » Wizyta w Polsce prezydenta Francji, gen. Charlesa de Gaulle'a
listopad » wystawienie w Teatrze Narodowym Dziadów Adama Mickiewicza z okazji 50. rocznicy rewolucji październikowej

1968

5 stycznia-20 sierpnia » praska wiosna, okres politycznej liberalizacji w Czechosłowacji związany z objęciem stanowiska I sekretarza Komunistycznej Partii Czechosłowacji przez Alexandra Dubčeka, a zakończony inwazją wojsk państw Układu Warszawskiego na Czechosłowację nocą z 20 na 21 sierpnia
30 stycznia (wtorek) » po ostatnim spektaklu Dziadów kilkusetosobowy pochód przechodzi pod pomnik Adama Mickiewicza
10 lutego (sobota) » W Warszawie odbył się premierowy występ zespołu Pod Egidą, jednego z najbardziej znanych kabaretów PRL.
8 marca (piątek) » wiec studencki w obronie swobód demokratycznych na dziedzińcu Uniwersytetu Warszawskiego rozpędzony przez „aktyw robotniczy” i milicję
11 marca (poniedziałek) demonstracja studencka pod KC PZPR w Warszawie rozpędzona przez milicję
15 marca (piątek) » w Gdańsku walki uliczne 20 tys. demonstrantów z milicją
28 marca (czwartek) » ostatni wiec studencki na Uniwersytecie Warszawskim
11 kwietnia (czwartek) » Marian Spychalski został przewodniczącym Rady Państwa PRL
21 sierpnia (środa) » wkroczenie do Czechosłowacji 2. Armii Ludowego Wojska Polskiego w ramach operacji „Dunaj”
8 września (niedziela) » w czasie uroczystości dożynkowych w Warszawie w proteście przeciwko udziałowi wojska polskiego w inwazji na Czechosłowację Ryszard Siwiec dokonuje aktu samospalenia

1969

16 stycznia (czwartek) » Akt samospalenia Jana Palacha
8 lutego (sobota) » Sąd Wojewódzki dla m.st. Warszawy ogłosił wyroki wobec liderów zbuntowanej młodzieży.

1970

9 lutego (poniedziałek) » Przed Sądem Wojewódzkim dla m.st. Warszawy ruszył tzw. proces taterników.
20 czerwca (sobota) » Pod zarzutem próby obalenia ustroju aresztowano działaczy „Ruchu”
7 grudnia (poniedziałek) » kanclerz RFN Willy Brandt i premier Józef Cyrankiewicz podpisują w Warszawie układ potwierdzający nienaruszalność granic na Odrze i Nysie
12 grudnia (sobota) » ogłoszenie w radiu i telewizji komunikatu o wprowadzeniu z dniem 13 grudnia podwyżki cen
14 grudnia (poniedziałek) » początek protestu robotniczego w Stoczni Gdańskiej
15 grudnia (wtorek) » w Gdańsku protestujący stoczniowcy wychodzą na ulice, pierwsze ofiary śmiertelne padają pod gmachem Komendy Miejskiej MO
17 grudnia (czwartek) » żołnierze blokujący Stocznię Gdańską otwierają ogień do robotników, którzy przyszli do pracy, ginie kilkanaście osób
17 grudnia (czwartek) » strajk robotników stoczni szczecińskiej zakończony podpaleniem przez nich KW PZPR i śmiercią kilkunastu z nich w czasie walk o siedzibę MO
20 grudnia (niedziela) » powołanie przez plenum KC PZPR na stanowisko I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka, Władysław Gomułka zmuszony do rezygnacji

1971

20 stycznia (środa) » Zapadła decyzja o odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie
24 stycznia (niedziela) » spotkanie I sekretarza PZPR Edwarda Gierka i premiera Piotra Jaroszewicza ze strajkującymi stoczniowcami w Szczecinie, po spotkaniu w Gdańsku kończy się styczniowa fala strajków na Wybrzeżu
10–15 lutego » Strajki robotnicze w Łodzi
1 marca (poniedziałek) » po strajku w Łodzi władze wycofują się z grudniowej podwyżki cen
5/6 października » Bracia Jerzy i Ryszard Kowalczykowie, na znak protestu przeciwko nieukaraniu sprawców masakry na Wybrzeżu, wysadzają aulę Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu
10 października (niedziela) » Mecz piłkarski PRL-RFN o awans do finałów mistrzostw Europy (1:3 (1:1))
6 – 11 grudnia » VI Zjazd PZPR

1972

7 kwietnia (piątek) śmierć prezydenta Augusta Zaleskiego w Londynie, jego następcą zostaje Stanisław Ostrowski, co kończy okres rozbicia emigracji niepodległościowej
27 maja (sobota) podpisanie układu rozbrojeniowego SALT I między ZSRS a Stanami Zjednoczonymi
6–13 czerwca » Wizyta Fidela Castro w Polsce
1 września (piątek) » Powołanie do życia Wyższej Szkoły Oficerskiej MSW im. Feliksa Dzierżyńskiego w Legionowie

1973

6-22 października wojna Jom Kipur między Egiptem i Syrią a Izraelem; PRL popiera państwa arabskie
19 listopada (poniedziałek) » minister spraw wewnętrznych Stanisław Kowalczyk powołuje Samodzielną Grupę „D”, przeznaczoną do walki w Kościołem ("D" jak "Dezintegracja")

1974

15 grudnia (niedziela) » List 15 w sprawie praw kulturalnych dla Polaków mieszkających w Związku Sowieckim

1975

1 sierpnia (piątek) » W Helsinkach przyjęto akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.

1976

maj powołanie przez grupę intelektualistów Polskiego Porozumienia Niepodległościowego
24 czerwca (czwartek) » premier Jaroszewicz przedstawia w sejmie założenia zmiany cen
25 czerwca (piątek) » Robotnicze protesty, m.in. w Radomiu, Ursusie i Płocku, przeciwko ogłoszonej dzień wcześniej drastycznej podwyżce cen
18 września (sobota) » Na cmentarzu Gunnesbury w Londynie odsłonięto pierwszy na Zachodzie pomnik, upamiętniający ofiary Zbrodni Katyńskiej
23 września (czwartek) » powołanie Komitetu Obrony Robotników

1977

styczeń » powstanie w Czechosłowacji Karty 77
25 marca (piątek) » powołanie Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela
7 maja (sobota) » zamordowanie w Krakowie studenta Stanisława Pyjasa
15 maja (niedziela) » "Czarne Juwenalia" w Krakowie i powstanie Studenckiego Komitetu Solidarności
25 maja – 22 lipca » Głodówka w Kościele Św. Marcina w obronie więzionych robotników
29 – 31 grudnia » Wizyta prezydenta USA Jimmy'ego Cartera w Polsce

1978

22 stycznia (niedziela) » powołanie Towarzystwa Kursów Naukowych
21 lutego (wtorek) » powstanie w Katowicach pierwszego Komitetu Założycielskiego Wolnych Związków Zawodowych
29 kwietnia (sobota) » Powstały Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża
29 lipca (sobota) » pierwsze graniczne spotkanie opozycji polskiej i czechosłowackiej, w pobliżu Spalonej Strażnicy, na Równi pod Śnieżką
18 września (poniedziałek) podpisanie w Camp David pokoju między Egiptem a Izraelem
16 października (poniedziałek) » wybór kard. Karola Wojtyły na papieża
grudzień 1978 – luty 1979 » Zima stulecia

1979

8 kwietnia (niedziela) objęcie urzędu Prezydenta RP przez Edwarda Raczyńskiego
2–10 czerwca » I pielgrzymka Jana Pawła II do Polski
lipiec » Na Wybrzeżu powstał opozycyjny Ruch Młodej Polski.
1 września (sobota) » powołanie Konfederacji Polski Niepodległej, pierwszej opozycyjnej partii politycznej
24 grudnia (poniedziałek) początek interwencji ZSRS w Afganistanie

1980

16 stycznia (środa) » Zaginął Tadeusz Szczepański, działacz Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża.
25 marca (wtorek) » W Warszawie został aresztowany Mirosław Chojecki, szef niezależnego wydawnictwa NOWa.
1 lipca (wtorek) » podwyżka cen niektórych przetworów mięsnych wprowadzona przez władze wywołuje falę strajków, największe rozpoczynają się na Lubelszczyźnie
1 lipca (wtorek) » wprowadzenie tzw. "cen komercyjnych" na wybrane gatunki mięs i wędlin. Wybuchają strajki w zakładach w Mielcu, Ursusie, Sanoku i Tarnowie
8 lipca (wtorek) » do strajku przystępują pracownicy Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Świdniku
17 lipca (czwartek) » początek strajku lubelskiego węzła PKP
19 lipca – 3 sierpnia » Olimpiada w Moskwie
14 sierpnia (czwartek) » początek strajku w Stoczni Gdańskiej, wysunięcie przez strajkujących żądań: przywrócenia do pracy Lecha Wałęsy i Anny Walentynowicz, upamiętnienia poległych w grudniu 1970 r. oraz podwyżki płac
16 sierpnia (sobota) » powołanie Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego z Lechem Wałęsą na czele
19 sierpnia (wtorek) » powstanie MKS w Szczecinie z Marianem Jurczykiem na czele
30 sierpnia (sobota) » podpisanie w Szczecinie tzw. Porozumień Sierpniowych między władzą a strajkującymi
31 sierpnia (niedziela) » podpisanie w Gdańsku tzw. Porozumień Sierpniowych między władzą a strajkującymi
3 września (środa) » podpisanie w Jastrzębiu tzw. Porozumień Sierpniowych między władzą a strajkującymi
17 września (środa) » W Gdańsku zapadła decyzja o utworzeniu NSZZ „Solidarność”.
24 października (piątek) » Przed Sądem Wojewódzkim w Warszawie odbyła się pierwsza rozprawa rejestracyjna NSZZ "Solidarność"
27 października (poniedziałek) » W Toruniu powołano Komisję Konsultacyjno-Porozumiewawczą Organizacji Partyjnych.
10 listopada (poniedziałek) » ostateczna rejestracja NSZZ „Solidarność” przez Sąd Najwyższy
10 grudnia (środa) Czesław Miłosz odbiera literacką Nagrodę Nobla
16 grudnia (wtorek) » odsłonięcie w Gdańsku Pomnika Poległych Stoczniowców

1981

20 stycznia (wtorek) » Ronald Reagan prezydentem Stanów Zjednoczonych
24–25 stycznia » I Ogólnopolskiego Zjazd Prasy Związkowej w Hucie Katowice, podczas którego powołano Agencję Prasową "Solidarności" (AS)
29 stycznia (czwartek) » Początek strajku łódzkich studentów, który doprowadził do rejestracji NZS
17 lutego (wtorek) » Rejestracja Zjednoczenia patriotycznego "Grunwald"
17 lutego (wtorek) » Rejestracja Niezależnego Zrzeszenia Studentów
17 marca – 7 kwietnia » Manewry wojsk Układu Warszawskiego pod kryptonimem "Sojuz 81"
19 marca (czwartek) » początek kryzysu bydgoskiego
3 kwietnia (piątek) » Ukazał się pierwszy numer "Tygodnika Solidarność"
początek maja » rejestracja NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”
13 maja (środa) » zamach na papieża Jana Pawła II
17 maja (niedziela) » Na Politechnice Warszawskiej odbył Kiermasz Wydawnictw Niezależnych
28 maja (czwartek) » śmierć prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego
30 lipca (czwartek) » Największy w kraju marsz głodowy, zorganizowany w Łodzi
20 – 22 sierpnia » W Hali Olivia w Gdańsku odbył się I Przegląd Piosenki Prawdziwej "Zakazane Piosenki"
5–10 września » w Gdańsku I tura obrad I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność”; druga tura odbywa się między 26 września a 7 października
5 września (sobota) » Nieudana ucieczka z Aresztu Śledczego w Bydgoszczy zapoczątkowuje bunt więźniów
18 października (niedziela) » premier Wojciech Jaruzelski zostaje I sekretarzem KC PZPR w miejsce Stanisława Kani
8 listopada (niedziela) » ucieczka płk. Ryszarda Kuklińskiego z Polski
25 listopada – 2 grudnia » Strajk studentów w Wyższej Oficerskiej Szkole Pożarniczej w Warszawie, brutalnie stłumiony przez ZOMO
13 grudnia (niedziela) » wprowadzenie stanu wojennego
14–28 grudnia » Strajk w KWK "Piast", najdłuzszy strajk w stanie wojennym
14–15 grudnia » Strajk studentów Uniwersytetu Łódzkiego
16 grudnia (środa) » pacyfikacja kopalni Wujek w Katowicach, śmierć 9 górników

1982

5 stycznia (wtorek) » Delegalizacja Niezależnego Zrzeszenia Studentów
13 stycznia (środa) » Powstał Ogólnopolski Komitet Oporu
30 stycznia (sobota) » "dzień Solidarności" w Gdańsku - walki uliczne z ZOMO
10 lutego (środa) » Drupa nastolatków podpala pomnik Feliksa Dzierżyńskiego w centrum Warszawy
1 kwietnia (czwartek) » Zdzisław Najder został dyrektorem Sekcji Polskiej RWE
22 kwietnia (czwartek) » powołanie Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność”
1–3 maja » W całym kraju odbywają się zorganizowane przez "Solidarność niezależne pochody pierwszomajowe i uroczystości święta 3 Maja
11 maja (wtorek) » ZOMO śmiertelnie pobiło Piotra Majchrzaka, ucznia technikum
3 czerwca (czwartek) » śmierć Emila Barchańskiego, najmłodszej ofiary stanu wojennego
13 czerwca (niedziela) » Porozumienie Solidarność Walcząca przeprowadziło we Wrocławiu pierwszą masową akcję demonstracyjną.
29 sierpnia (niedziela) » Aresztowano Zbigniewa Romaszewskiego, jednego z liderów podziemnej Solidarności.
31 sierpnia (wtorek) » największa fala demonstracji w okresie stanu wojennego, w Lubinie ginie trzech manifestantów
8 października (piątek) » sejm przyjmuje nową ustawę o związkach zawodowych, na mocy której rozwiązano dotychczasowe organizacje
13 października (środa) » Śmierć Bogdana Włosika
10 listopada (środa) śmierć Leonida Breżniewa, jego następcą zostaje Jurij Andropow
31 grudnia (piątek) » zawieszenie stanu wojennego

1983

21 kwietnia (czwartek) » Przyznano Nagrody Kulturalne "Solidarności"
12 maja (czwartek) » milicjanci zakatowali warszawskiego maturzystę, Grzegorza Przemyka
17 maja (wtorek) » W Warszawie został aresztowany Bronisław Geremek, działacz opozycji demokratycznej.
16–23 czerwca » II pielgrzymka Jana Pawła II do Polski
22 lipca (piątek) » zniesienie stanu wojennego, ogłoszenie amnestii
5 października (środa) » przyznanie Lechowi Wałęsie pokojowej Nagrody Nobla

1984

luty–marzec » Porwania Toruńskie
23 maja (środa) » Ryszard Kukliński został skazany na karę śmierci
druga połowa czerwca » W Warszawie powstała Federacja Młodzieży Walczącej.
19 października (piątek) » porwanie i zamordowanie ks. Jerzego Popiełuszki
27 grudnia (czwartek) » Początek tzw. procesu toruńskiego - procesu zabójców ks. Jerzego Popiełuszki

1985

31 stycznia (czwartek) » Zmarł Józef Mackiewicz
7 lutego (czwartek) » Sąd Wojewódzki w Toruniu ogłosił wyrok w sprawie zabójstwa ks. Jerzego Popiełuszki.
11 marca (poniedziałek) » Michaił Gorbaczow zostaje sekretarzem generalnym KPZS
6 kwietnia (sobota) » Ksiądz Tadeusz Isakowicz--Zaleski, kapelan podziemnej Solidarności, został pobity przez „nieznanych sprawców”.
14 kwietnia (niedziela) » W Krakowie powstał opozycyjny Ruch Wolność i Pokój.
23 maja (czwartek) » Przed Sądem Wojewódzkim w Gdańsku ruszył proces Władysława Frasyniuka, Bogdana Lisa i Adama Michnika.
11 czerwca (wtorek) » Na moście Glienicke doszło do największej po II wojnie światowej wymiany szpiegów.
21 czerwca (piątek) » W lesie koło wsi Koźliki znaleziono powieszonego ks. Piotra Popławskiego.
2 listopada (sobota) » Zmarł student Marcin Antonowicz, najprawdopodobniej wskutek pobicia przez milicjantów.
5 listopada (wtorek) » Zbigniew Religa dokonał pierwszej w Polsce udanej transplantacji serca.

1986

8 kwietnia (wtorek) Kazimierz Sabbat obejmuje urząd Prezydenta RP
26 kwietnia (sobota) » katastrofa w elektrowni atomowej w Czarnobylu
31 maja – 29 czerwca » Mexico '86 – Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej
11 września (czwartek) władze PRL decydują się na zwolnienie większości więźniów politycznych
29 września (poniedziałek) Lech Wałęsa powołuje jawną Tymczasową Radę NSZZ „Solidarność”
11–12 października spotkanie na szczycie Reagan–Gorbaczow w Reykiaviku zapoczątkowuje odprężenie w stosunkach Wschód–Zachód

1987

kwiecień część członków władz NSZZ „Solidarność” sprzed 13 grudnia powołuje Grupę Roboczą Komisji Krajowej
8–14 czerwca » III Pielgrzymka Jana Pawła II do Polski
6 lipca (poniedziałek) » powołanie Kręgu Przyjaciół Solidarności Polsko-Czechosłowackiej
25 października (niedziela) powołanie Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność”

1988

25 kwietnia (poniedziałek) » Początek nowej fali strajków
4–5 maja » brutalna pacyfikacja strajku w Hucie im. Lenina
15 sierpnia (poniedziałek) » strajk w kopalni Manifest Lipcowy zapoczątkowuje drugą falę strajków
31 sierpnia (środa) » spotkanie Lecha Wałęsy z gen. Czesławem Kiszczakiem w obecności bp. Jerzego Dąbrowskiego, zapowiedź rozmów okrągłego stołu
10-11 listopada » W Częstochowie odbyły się uroczystości 1000-lecia chrztu Rusi-Ukrainy
18 grudnia (niedziela) » Lech Wałęsa powołuje Komitet Obywatelski przy przewodniczącym NSZZ "Solidarność"

1989

20/21 stycznia » W Warszawie został zamordowany ks. Stefan Niedzielak, kapelan rodzin katyńskich.
27 stycznia (piątek) » Spotkanie przedstawicieli władz i "Solidarności" w Magdalence
28–30 stycznia » W Moskwie odbyła się formalna konferencja założycielska Stowarzyszenia Memoriał.
6 lutego – 5 kwietnia » obrady Okrągłego Stołu
2 kwietnia (niedziela) » demonstracja w Poznaniu przeciwko budowie elektrowni atomowej "Warta" w Klempiczu, brutalnie rozpędzona przez ZOMO
8 maja (poniedziałek) » ukazuje się pierwszy numer „Gazety Wyborczej”
23 maja (wtorek) » Odrzucono wniosek o rejestrację NZS
3 czerwca (sobota) » SB dokonuje zatrzymań czołowych działaczy KPN, aby uniemożliwić organizację Zlotu Gwiaździstego KPN
4 czerwca (niedziela) » Wybory „kontraktowe”
4 czerwca (niedziela) » Protesty na placu Tiananmen w Pekinie brutalnie stłumione za pomocą czołgów
18 czerwca (niedziela) » druga tura wyborów "kontraktowych"
11 lipca (wtorek) W Krynicy Morskiej odnaleziono ciało ks. Sylwestra Zycha, zamordowanego przez "nieznanych sprawców"
19 lipca (środa) » Ryszard Kaczorowski obejmuje urząd Prezydenta RP
19 lipca (środa) » Zgromadzenie Narodowe jednym głosem wybiera gen. Wojciecha Jaruzelskiego na Prezydenta PRL
1 sierpnia (wtorek) » urynkowienie cen żywności, zlikwidowanie systemu kartkowego
24 sierpnia (czwartek) » Tadeusz Mazowiecki premierem PRL
12 września (wtorek) » Sejm udzielił wotum zaufania rządowi Tadeusza Mazowieckiego.
9 listopada (czwartek) » upadek muru berlińskiego
12 listopada (niedziela) » W trakcie Mszy św. w Krzyżowej premier PRL Tadeusz Mazowiecki i kanclerz RFN Helmut Kohl wykonali symboliczny gest pojednania.
17 listopada (piątek) » początek „aksamitnej rewolucji” w Czechosłowacji
24 grudnia (niedziela) » rozstrzelanie rumuńskiego dyktatora Nicolae Ceauşescu
29 grudnia (piątek) » na mocy nowelizacji konstytucji przywrócona zostaje nazwa Rzeczpospolita Polska i godło: orzeł w koronie; początek realizacji pakietu reform zwanego planem Balcerowicza

1990

29 stycznia (poniedziałek) » rozwiązanie PZPR
kwiecień przekształcenie Milicji Obywatelskiej w Policję
11 kwietnia (środa) » Weszła w życie ustawa znosząca cenzurę.
13 kwietnia (piątek) » Prezydent ZSRS Michaił Gorbaczow przekazjue przezydentowi RP Wojciechowi Jaruzelskiemu archiwalne dokumenty dotyczące zbrodni katyńskiej, oficjalnie potwierdzając odpowiedzialność ZSRS
10 maja (czwartek) » likwidacja Służby Bezpieczeństwa, powołanie Urzędu Ochrony Państwa
27 maja (niedziela) wolne wybory samorządowe
25 listopada (niedziela) » powszechne wybory prezydenckie (druga tura 9 grudnia)
22 grudnia (sobota) » prezydent Ryszard Kaczorowski przekazuje insygnia prezydenckie zwycięzcy powszechnych wyborów Lechowi Wałęsie

1991

28 czerwca (piątek) rozwiązanie Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej
1 lipca (poniedziałek) rozwiązanie Układu Warszawskiego
27 października (niedziela) » wolne wybory parlamentarne
25 grudnia (środa) rozwiązanie ZSRS

1993

17 września (piątek) ostatni żołnierze rosyjscy opuszczają Polskę

1999

12 marca (piątek) przyjęcie Polski do NATO

2004

1 maja (sobota) wstąpienie Polski do Unii Europejskiej
© 2015 Biuro Edukacji Publicznej IPN. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Autorzy publikacji: Adam Dziurok, Marek Gałęzowski, Łukasz Kamiński, Filip Musiał
Koordynator projektu: Tomasz Ginter (tomasz.ginter@ipn.gov.pl)
Potrzebujesz
wersji
drukowanej?