Spis fotografii

Niemiecki pancernik szkolny "Schleswig-Holstein" ostrzeliwuje polska placówkę (Wojskową Składnicę Tranzytową) na Westerplatte w Gdańsku, stojąc w poprzek kanału portowego. Ujęcie z zachodniego brzegu w stronę rufy okrętu (po jej obu stronach zamocowane wizerunki orła nazistowskiego).

Niemiecki pancernik "Schleswig-Holstein" w kanale portowym w Gdańsku podchodzi do nabrzeża, na którym zgromadzili się liczni mieszkańcy Gdańska. Pancernik ujęty jest od dziobu i prawej burty, za rufą płynie holownik. W tle przeciwległe nabrzeża.

Fragment ogrodzenia Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte w Gdańsku od strony kanału portowego: ceglany mur otaczający placówkę, biegnący równolegle do pochyłego nabrzeża z kamiennych ciosów, zakręcający pod kątem prostym i dochodzący do brzegu kanału. Za murem widać porośniętą drzewami skarpę ze stojącym na szczycie słupem (prawdopodobnie maszt) i budką strażniczą pomalowaną w dwubarwne naprzemienne pasy (biały i ciemny). Widoczny podest i schody prowadzące z nabrzeża do wody. Przy nabrzeżu wystają z wody drewniane słupy.

Zamknięta brama Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte przed wybuchem wojny. Dwuskrzydłowa brama drewniana w murze z czerwonej cegły. Nad bramą, na drewnianym wsporniku umieszczone są dwie tablice metalowe: u góry z godłem Rzeczypospolitej, u dołu z nazwą obiektu "WOJSKOWA SKŁADNICA TRANZYTOWA NA WESTERPLATTE". Na pierwszym planie po lewej stoi policjant niemiecki.

Niemiecki pancernik szkolny "Schleswig-Holstein" ostrzeliwuje polską placówkę (Wojskową Składnicę Tranzytową) na Westerplatte w Gdańsku, stojąc w poprzek kanału portowego. Ujęcie z zachodniego brzegu w stronę rufy okrętu (po jej obu stronach zamocowane wizerunki orła nazistowskiego). Rufowa wieża artylerii głównej odwrócona na lewą burtę. Przy lewej burcie nad wodą i po prawej nad okrętem ciemne obłoki dymu po wystrzale. Po prawej fragment nadbudówek zacumowanej łodzi motorowej (prawdopodobnie łodzi komunikacyjnej pancernika) i stojący drewniany słup podtrzymujący przewody. W tle po drugiej stronie kanału budynki. 

Pancernik „Schleswig-Holstein“ ostrzeliwuje Westerplatte.

Grupa wziętych do niewoli obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte po kapitulacji stoi przy torach kolejowych w otoczeniu żołnierzy niemieckich. Na głowach mają polowe czapki rogatywki, ubrani są w mundury polowe. Żołnierz drugi od prawej trzyma pod pachą złożony płaszcz wojskowy, trzeci od prawej ma płaszcz przerzucony przez ramię. Po lewej stoją żołnierze niemieccy.

Tablica znajdująca się przy przystani promowej na terenie Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte - widok po kapitulacji (zbliżenie). Na tablicy napis "Westerplatte" ze śladami po odłamkach. W tle korony drzew.

Ślady walk na terenie Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte - widok z góry starego fortu w kierunku Nowego Portu i łuku kanału portowego. Na pierwszym planie połamane i osmolone kikuty drzew oraz lej po pocisku (po prawej). Dalej kanał portowy, którym płynie holownik. Po drugiej stronie przy nabrzeżu zacumowany niewielki statek handlowy z nadbudówka na rufie. Na nabrzeżu widoczna suwnica dźwigowa i niskie budynki oraz kilkupiętrowy budynek otynkowany na biało. W tle dwie smukłe wysokie wieże kościoła.

Niemiecka flaga (bandera wojenna) powiewająca nad zniszczonym starym fortem na terenie Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte - widok z oddali. Na pierwszym planie kikuty spalonych drzew.

Obrona budynku Poczty Polskiej w Gdańsku 1 września 1939 r. Niemiecka lekka haubica polowa le. FH 18 kal. 105 mm z jednostek gdańskiej Policji Krajowej prowadzi ostrzał budynku Poczty Polskiej w Gdańsku przy pl. Heweliusza (Heveliusplatz). Przy armacie obsługujący ją czterej żołnierze w charakterystycznych niemieckich hełmach, w pełnym ekwipunku bojowym.

 Obrona budynku Poczty Polskiej w Gdańsku 1 września 1939 r. Trzech żołnierzy niemieckich z jednostek gdańskiej Policji Krajowej przechodzących przez płot podczas ataku na budynek Poczty Polskiej w Gdańsku przy Placu Heweliusza (Heveliusplatz). Na pierwszym planie odwróceni tyłem dwaj żołnierze niemieccy (z formacji Policji Krajowej lub SS-Heimwehry) w charakterystycznych niemieckich hełmach na głowach, w pełnym ekwipunku bojowym (puszki na maski przeciwgazowe, chlebaki, menażki) przechodzą przez dziurę w wysokim drewnianym płocie. Obok, po lewej, trzeci żołnierz w jasnym mundurze SA i karabinem w rękach wyglada zza ceglanego narożnika muru. U góry na płocie zamocowana tabliczka (odwrócona tyłem). Dalej zasłonięty kolejny żołnierz w hełmie stoi już za płotem. Przed nimi narożnik budynku Poczty Polskiej z widocznymi po prawej dwoma dużymi zakratowanymi oknami piwnicznymi.

Obrona budynku Poczty Polskiej w Gdańsku 1 września 1939 r. Żołnierze niemieccy z jednostek gdańskiej Policji Krajowej podczas ataku na budynek Poczty Polskiej w Gdańsku przy pl. Heweliusza (Heveliusplatz). Na pierwszym planie odwrócony tyłem żołnierz niemiecki (z formacji Policji Krajowej lub SS-Heimwehry) w charakterystycznym niemieckim hełmie, wygladający zza zburzonego muru. Dalej budynek Poczty Polskiej z widocznymi przy ziemi dużymi zakratowanymi oknami piwnicznymi i oknami pierwszego piętra. Między pierwszym a drugim oknem (od lewej) przy ścianie dwóch innych żołnierzy. Na ścianach budynku widoczne ślady po pociskach.

Niemcy przed gmachem Poczty Polskiej w Gdańsku tuż po ustaniu walk. Niemiecki kołowy samochód pancerny ADGZ "Ostmark" z jednostek gdańskiej Heimwehry przed budynkiem Poczty Polskiej w Gdańsku na pl. Heweliusza (Heveliusplatz, obecnie pl. Obrońców Poczty Polskiej), prawdopodobnie tuż po zakończeniu walk. Pojazd widziany od prawej strony z wieżą obróconą w stronę gmachu, na tyle namalowane białe symbole SS i Totenkopf. Dalej budynek Poczty Polskiej z wyrwą w murze po eksplozji ładunku wybuchowego podłożonego przez Niemców (lub trafienia pocisku artyleryjskiego).

Niemcy przed gmachem Poczty Polskiej w Gdańsku tuż po ustaniu walk. Liczni żołnierze niemieccy zgromadzeni na pl. Heweliusza (Heveliusplatz, obecnie pl. Obrońców Poczty Polskiej) przed budynkiem Poczty Polskiej w Gdańsku po zakończeniu walk, prawdopodobnie tuż przed wyprowadzeniem wziętych do niewoli obrońców. Stoją w grupach: żołnierze z jednostek SS-Heimwehr Danzig lub Policji Krajowej (w niemieckich hełmach stalowych, z karabinami i ekwipunkiem), po lewej także dwóch funkcjonariuszy policji lub NSDAP (z opaskami na ramieniu i w okrągłych czapkach z daszkiem).  Po prawej niemiecki ośmiokołowy samochód pancerny ADGZ "Ostmark" z wieżą obróconą w stronę gmachu (na tyle namalowane białe symbole SS i Totenkopf). Przed żołnierzami ogrodzenie z kratami metalowymi między ceglanymi słupami, dalej ściana frontowa budynku Poczty Polskiej z wyrwą w murze na piętrze po eksplozji ładunku wybuchowego podłożonego przez Niemców (lub trafienia pocisku artyleryjskiego).

Obrońcy Poczty Polskiej w Gdańsku po poddaniu placówki. Wyprowadzanie grupy aresztowanych obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku na pl. Heweliusza (Heveliusplatz, obecnie pl. Obrońców Poczty Polskiej).  Większość ma na sobie ubrania cywilne, niektórzy mundury pocztowe. Wokół idą żołnierze niemieccy z gdańskich jednostek Heimwehry: żołnierze z przodu ubrani są w mundury SS (patki SS na kołnierzach, orły nazistowskie na lewym ramieniu, ciemne naramienniki), żołnierze z tyłu po prawej  - w mundury policyjne (inne patki na kołnierzach). Pierwszy z prawej oficer SS z lornetką na piersi (na patkach oznaczenie stopnia porucznika SS lub kapitana SS - SS-Obersturmfuhrera lub SS-Hauptsturmfuhrera, w hełmie starego wzoru na głowie). Dalej z tyłu po prawej idzie dwóch niemieckich oficerów, pośrodku funkcjonariusz SA w jasnej koszuli i czapce z szerokim denkiem, a obok kolejny żołnierz w hełmie i z karabinem w ręku. Po lewej ogrodzenie - przez niski murek przechodzi niemiecki żołnierz (lub członek straży pożarnej) w ciemnym mundurze i emaliowanym hełmie. Dalej pod ogrodzeniem stoi dwóch członków SA. W głębi po prawej ustawiona kolejna grupa jeńców w trójszeregu przed budynkiem garaży z dwuskrzydłową bramą.

 Grupa żołnierzy sowieckich demontuje umocnienia.

Widok z lotu ptaka na kolumnę samochodów.

 Widok z lotu ptaka na kolumnę samochodów.

Wkroczenie wojsk sowieckich do Polski 17 września 1939 r.

 Oddział kawalerii przejeżdża przed bazyliką archikatedralną św. Stanisława Biskupa i św. Władysława.

Kolumna piechoty idąca drogą wiejską. Po bokach drewniane chałupy.

Oddział kawalerii jadący polną drogą.

Budowa barykady na jednej z ulic Warszawy.

Budowa barykad na jednej z ulic Warszawy.

Ludność cywilna buduje barykadę.

Budowa barykady.

Ludność cywilna buduje barykadę.

Budowa barykady u zbiegu ulic Nowogrodzkiej i Marszałkowskiej.

Oficer Wehrmachtu salutuje generałowi dywizji Tadeuszowi Kutrzebie przed niemieckim autobusem sztabowym na terenie Polskich Zakładów "Skoda" S.A. na Rakowcu.

 Generał dywizji Tadeusz Kutrzeba idzie na pertraktacje w sprawie podpisania porozumienia o kapitulacji Warszawy.

Podpisanie porozumienia o kapitulacji Warszawy. Generał dywizji Tadeusz Kutrzeba w asyście żołnierzy Wehrmachtu.

Generał dywizji Tadeusz Kutrzeba (w środku w pierwszym rzędzie) w asyście oficerów Wehrmachtu.

Generał dywizji Tadeusz Kutrzeba w niemieckim autobusie sztabowym na terenie Polskich Zakładów "Skoda" S.A. na Rakowcu.

Gmachy Towarzystwa Ubezpieczeń „Prudential” i Polskiego Banku Komunalnego na placu Napoleona we wrześniu 1939 roku.

Gmach Towarzystwa Ubezpieczeń „Prudential” we wrześniu 1939 roku.

Zdjęcie lotnicze płonącej Warszawy we wrześniu 1939 roku.

Zniszczone budynki w okolicy Placu Grzybowskiego 3 dni po ostatnim niemieckim nalocie - widok z samolotu niemieckiego od strony południowo-zachodniej. Na pierwszym planie kamienice między ulicami Mariańską, Pańską, Placem Grzybowskim i Twardą. Po lewej Plac Grzybowski z przylegającym kościołem pw Wszystkich Świętych (ze spalonym dachem) i ulicą Bagno. Po prawej ulica Pańska. U góry po prawej - wysokie kamienice na rogu Placu Grzybowskiego i ul. Próżnej (tzw. Kamienica Wolanowskiego), dalej pośrodku wysoki gmach PAST-y (ul. Zielna 37/39). W tle u góry także m.in. budynki przy ul. Królewskiej i Marszałkowskiej.  Niemiecki opis propagandowy tego zdjęcia brzmiał: "Zantrum Warszawy trzy dni po ostatnim wielkim ataku niemieckich lotników. / Tekst ogólnodostępny: Całe kwartały miasta wypalone aż do piwnic. Taki jest wynik obłąkanych prób obrony milionowego miasta przed nowoczesną armią".  Autor zdjęcia: Kilian Koll (samodzielny pluton propagandowy Luftwaffe "Prusy Wschodnie")

Żołnierz Armii Czerwonej z łatą mierniczą podczas wytyczania linii demarkacyjnej. Fot. Hugo Jäger (Propagandakompanie, Oberkommando der Wehrmacht). GK-6-1-7-2

Żołnierz niemiecki piszący na niemiecko-sowieckim słupie granicznym. Na piersi ma wojskową Odznakę Sportową. Fot. Hugo Jäger (Propagandakompanie, Oberkommando der Wehrmacht) GK-6-1-7-3

Drewniany słup graniczny z sierpem i młotem i napisem "CCCP". Fot.  Hugo Jäger (Propagandakompanie, Oberkommando der Wehrmacht) GK-6-1-7-8

Porucznik (Лейтенант) Armii Czerwonej na linii demarkacyjnej między III Rzeszą i Związkiem Sowieckim K-6-1-7-5  

Podział okupacyjny Polski w latach 1939–1941

18 września 1939 r. Spotkanie oddziałów niemieckich i sowieckich w Brześciu Litewskim. Dwóch żołnierzy niemieckich w rozmowie z podoficerem Armii Czerwonej. W czarnym mundurze porucznik niemieckich wojsk pancernych.

18 września 1939 r. Spotkanie oddziałów niemieckich i sowieckich w Brześciu Litewskim. Ustalanie linii demarkacyjnej między oddziałami niemieckimi i sowieckimi. Pierwszy z prawej gen. Heinz Guderian, w skórzanym płaszczu komisarz Armii Czerwonej Borowieński.

18 września 1939 r. Spotkanie oddziałów niemieckich i sowieckich w Brześciu Litewskim. W skórzanym płaszczu sowiecki komsarz Borowieński podczas ustalania linii demarkacyjnej pomiędzy Wehrmachtem a Armią Czerwoną.  © IWM (HU 106368)

18 września 1939 r. Spotkanie oddziałów niemieckich i sowieckich w Brześciu Litewskim. Od lewej: dowódca XIX Korpusu Pancernego Wehrmachtu gen. Heinz Guderian, komisarz Armii Czerwonej Borowieński podczas ustalania linii demarkacyjnej pomiędzy Wehrmachtem a Armią Czerwoną. © IWM (HU 128051)

 22 września 1939 r., wspólna defilada Wehrmachtu i Armii Czerwonej w Brześciu Litewskim. Przemarsz ul. Lublińską. Po prawej jadący czołg sowiecki, po lewej oddział strzelców motocykowych i pojazdy jednej z dywizji niemieckiego XIX Korpusu Armijnego.

22 września 1939 r., wspólna defilada Wehrmachtu i Armii Czerwonej w Brześciu Litewskim. Oberstleutnant (ppłk) Gustav-Adolf Riebel, adjutant generała Heinza Guderiana (stoi po prawej od Riebla) wita się z Kombrigiem (gen. bryg.) Siemionem Kriwoszynem, dowódcą 29 Brygady Pancernej Armii Czerwonej.. © IWM (HU 85900)

22 września 1939 r., wspólna defilada Wehrmachtu i Armii Czerwonej. Gen. maj. Heinz Guderian, dowódca niemieckiego XIX Korpusu Pancernego i Kombrig (gen. bryg.) Siemion Kriwoszen, dowódca sowieckiej 29. Brygady Pancernej, odbierają niemiecko-sowiecką paradę zwycięstwa w Brześciu Litewskim. © IWM (HU 85899)

22 września 1939 r., wspólna defilada Wehrmachtu i Armii Czerwonej. Gen. maj. Heinz Guderian, dowódca niemieckiego XIX Korpusu Pancernego i Kombrig (gen. bryg.) Siemion Kriwoszen, dowódca sowieckiej 29. Brygady Pancernej, odbierają niemiecko-sowiecką paradę zwycięstwa w Brześciu Litewskim.